Dbanie o higienę osobista jest częścią składową umożliwiającą zachowanie zdrowego trybu życia. Brak zachowania zasad higieny, nie tylko może doprowadzić do problemów fizycznych, może być także oznaką poważnych problemów natury psychologicznej np. depresji.
Zachowanie prawidłowej higieny minimalizuje możliwość infekcji dróg moczowych, zapobiega bólowi, zwiększa pewność siebie i poczucie własnej wartości, oraz poczucie akceptacji społecznej. Dbanie o higienę jest niezwykle istotne dla zachowania komfortu psychicznego. Wielu seniorów nie chce w ogóle się kąpać, dlatego ważne jest aby ustalić przyczyny unikania kąpieli przez osoby starsze. W zależności od choroby i stanu psychicznego niechęć może wynikać z:
Problemów ze stawami, zachowaniem równowagi, osoby starsze obawiają się, że nie dadzą rady w ogóle wejść pod prysznic/ do wanny dlatego unikają kąpieli.
Demencji, osoba chora może myśleć, że już się wykąpała, bądź zapomina o tym, aby to zrobić, może nie wiedzieć do czego służy mydło, jak użyć szamponu do włosów. Istotne jest, aby na początku rozwoju demencji wytworzyć nawyk higieny osobistej ponieważ w dalszej fazie osoby starsze mogą się bać wody.
Alzheimera- przyczynia się do powstania halucynacji, które mogą powodować lęk przed kąpielą lub prysznicem.
Depresji, seniorzy którzy przez cale życie dbali o higienę, regularnie się malowali, mogą nie czuć potrzeby kąpieli wynikającej z choroby.
Braku poczucia czasu- samotni seniorzy, nie mają dni zapełnionych zadaniami tak jak to było za czasów ich młodości. Dni tygodnia zlewają się i nie wiedzą nawet jaki jest dzień, w takiej atmosferze łatwo zapomnieć kiedy się kąpali.
Ból- osoby starsze mogą odczuwać ogromny dyskomfort i ból. Warto wtedy być szczególnie ostrożnym i delikatnym dla seniora. Dodatkowo seniorzy mają dużo mniejszą odporność na zimno dlatego warto ogrzać łazienkę (22-26 stopni), piżamę, ręcznik i łóżko- wyjście z kąpieli będzie dla seniora dużo przyjemniejsze.
Ważne jest aby zwrócić uwagę na te 3 elementy:
Zadbaj o komfort psychiczny. Jako opiekunka osoby starszej jesteś przyzwyczajona do widok nagiego ciała, jednak osoba starsza nie jest przyzwyczajony do odkrywania ciała przed obcymi. Dlatego istotne jest abyś, podeszła z szacunkiem i zachowała godność osoby starszej. Przy pomocy w ubieraniu i rozbieraniu podejdź do tej sytuacji z taktem. Osoby starsze cały czas odczuwają różne emocje, szczególnie wstyd, odsłaniaj tylko obszary, które myjesz.
Przed przystąpieniem do czynności higienicznych upewnij się, że w łazience jest ulubiona pasta do zębów, mydło, szczotka do włosów czy papier toaletowy seniora. Zapewni to osobie ogromny komfort, jeśli osoba starsza jest sprawna pozwól jej się wykonać dane czynności samodzielnie.
Zwróć uwagę na to czy pod prysznicem są uchwyty umożliwiające swobodne wejście i wyjście spod prysznica. Na podłodze i prysznicu/w wannie powinna znaleźć się mata z gumowym spodem, które zapewni seniorowi bezpieczeństwo wychodząc z prysznica/wanny.
Jeśli już wiesz, dlaczego seniorzy unikają kąpieli jesteś na dobrej drodze aby skutecznie zachęcić go do kąpieli. Aby zachęcić seniora do kąpieli powinnaś:
1. Ustalić codzienną rutynę- jeśli do rutyny seniora włączymy codzienne prysznice, po pewnym czasie nie będzie się opierać, zminimalizujesz stres i niepokój, który towarzyszył mu w tym wydarzeniu
2. Zadbać o odpowiednie warunki
3. Wykorzystaj pomocne akcesoria do kąpieli
4. Zapewnić ulubione kosmetyki seniora
5. Zachować spokój i pozytywne nastawienie
6. Jeśli senior jest niechętny do kąpieli możesz wykorzystać jakiś pretekst np. Przyjazd rodziny, wyjście do kościoła, wyjście na spacer
Jak przystąpić do kąpieli osoby starszej poruszającej się samodzielnie?
Aby przystąpić do higieny osoby starszej warto przekonać ją najpierw do kąpieli. Następnym krokiem jest zadbanie o odpowiednie warunki w łazience. Pilnuj kolejności mycia najpierw dłonie, ręce, pachy, brzuch, stopy, nogi plecy, pośladki i korcze.
Pamiętaj, aby dokładnie wytrzeć wszelkie załamania i przerwy. Dopuszczenie wilgoci może skutkować rożnymi chorobami Podczas kąpieli postaraj się, aby osoba starsza czuła się komfortowo.
Pamiętaj pomagaj i nadzoruj tylko i wyłącznie te czynności toaletowe, których podopieczny nie zrobi sam Higiena osobista jest nieodzowną częścią życia każdego człowieka, dlatego szczególnie ważne jest, aby osoby starsze miały ustalony stały plan dnia. Warto zrobić z higieny osobistej rytuał dnia, ustalić że np. Wieczorem po kolacji senior idzie się wykąpać. Powtarzalny tryb życia zapewni seniorowi poczucie bezpieczeństw, Pamiętaj aby komunikaty którymi mówisz do seniora były możliwe jak najprostsze i zrozumiałe dla niego.
